اسپرماتوسل اغلب در سونوگرافی‌هایی که بیمار به دلایل دیگر از بیضه‌ها انجام می‌دهد مشخص می‌شود. علاوه بر آن، اسپرماتوسل در بررسی‌های خود بیمار و یا متخصص اورولوژی مشخص می‌شود. بهتر است پزشک اورولوژیست معاینه بیضه‌ی مشکوک را انجام دهد تا احتمالات دیگر مانند سرطان بیضه نیز بررسی گردد. عبور دادن نور از بیضه‌ها و سونوگرافی بیضه‌ها در کنار معاینه‌ی فیزیکی ذکر شده روش‌های تشخیصی اسپرماتوسل محسوب می‌شوند.

   اسپرماتوسل خود به خود از بین نمی‌رود ولی اکثر آنها نیاز به درمان ندارند و معاینه ی دوره‌ای برای بررسی وضعیت کیست به بیمار توصیه می‌گردد. در صورتی که کیست خیلی بزرگ شود و با درد همراه باشد به درمان نیاز دارد. متاسفانه برای درمان این عارضه دارویی اختصاصی وجود ندارد و دارو‌های خوراکی تجویز شده صرفه جهت کاهش التهاب و درد خواهند بود.

   عمل جراحی اسپرماتوسلکتومی، با هدف خارج کردن کیست از اپیدیدیم و حفظ عملکرد طبیعی دستگاه تناسلی به عنوان درمان اصلی این عارضه شناخته می‌شود. در برخی موارد پزشک مجبور است علاوه‌ بر کیست، بخشی و یا همه اپیدیدیم را نیز خارج کند. البته مجددا لازم به ذکر است که اغلب موارد اسپرماتوسل نیاز به درمان ندارند و فقط در صورتی که در و یا تورم برای بیمار بسیار ناراحت کننده باشد به گونه ای که خود بیمار جراحی را ترجیح بدهد جراحی لازم است.

   هیچ راهکاری برای جلوگیری از بروز اسپرماتوسل وجود ندارد. آقایان حداقل هر ماه یک بار، با معاینه کیسه ی بیضه ی خود، می‌توانند تغییرات احتمالی از قبیل توده‌ها و برآمدگی‌های غیر‌طبیعی در بیضه‌ها را تشخیص دهند. معمولاً در حین دوش گرفتن با آب گرم یا بعد از آن، زمان خوبی برای معاینه بیضه‌ها می‌باشد. زیرا گرمای آب باعث شل شدن بافت کیسه‌ی بیضه می‌شود.